Projede hem alternatiflerin belirli olduğu çok kriterli eşitlikçi seçim problemleri hem de eşitlikçi çok kriterli optimizasyon problemleri ele alınmıştır. Bu problemler Şekil 1‘de özetlenmektedir.
Şekil 1 – ÇKKV Problemleri
Tipik bir çok kriterli değerlendirme probleminde alternatifler, kriter skorlarından oluşan vektörlere karşılık gelir. Eğer bu vektörler, bir çıktının birden fazla kullanıcıya dağıtımını gösterirse, problem eşitlikçi seçim problemi olarak adlandırılır. Bu problemlerde karar verici kullanıcıların hepsine aynı önemi verdiğinden bir dağıtım vektörünün bütün permütasyonları karar verici için aynı değere sahiptir, yani tercih modelinin simetri (anonimlik) özelliği vardır. Projenin bu kısmında ele alınan problem, birden fazla çıktının kullanıcılara dağıtıldığı durumları göz önüne alır, bu açıdan eşitlikçi seçim probleminin genişletilmiş halidir. Bu probleme çok boyutlu eşitlikçi seçim problemi adını vereceğiz. Bu problemlerde, faydalar üzerinden değil, ama kullanıcılar üzerinden simetri özelliği vardır. Yani verilen bir alternatif (matris), kendisinin bütün satır permütasyonları ile aynı değere sahiptir.
Eşitlikçi çok kriterli seçim problemi için (ÇK değerlendirme problemi), UTA temelli ve Konveks Koni Temelli olarak iki interaktif yöntem sunulmuştur. Ayrıca UTA temelli yöntemin bazı varsayımlarını genişleten iki versiyonu geliştirilmiştir. Bu yöntemler, yukarıda detaylandırıldığı üzere, sosyal fayda fonksiyonunun yapısına yönelik farklı varsayımlar kullanmaktadır. Bu yöntemlerin akış şemaları Şekil 2 ve Şekil 3‘te görülmektedir.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
Şekil 2 – UTA Temelli Eşitlikçi Çok Kriterli Seçim Yöntemi Akış Şeması
Şekil 3 – Konveks Koni Temelli Eşitlikçi Çok Kriterli Seçim Yöntemi Akış Şeması
Çok amaçlı sağlık kaynak dağıtımında optimizasyon problemlerinde ana fikir, hem verimlilik (toplam fayda), hem denge (dağıtımı eşitlik ilkesine uygun gerçekleştirme) amaçlarının olduğu sağlık proje portfolyosu oluşturma probleminin çok amaçlı sırt çantası problemi olarak modellenmesi ve çözülmesidir. Bu problemde dengeyi ölçmek için özgün bir indikatör önerilmiş ve ilgili matematiksel model sunulmuştur. Model verimlilik ve denge ölçen amaç fonksiyonlarına sahip iki amaçlı bir optimizasyon modelidir. Bu problem, önce, epsilon-kısıt yöntemiyle çözülüp sonuçları raporlanmıştır. Epsilon-kısıt yöntemi bütün Pareto çözümleri bulmak için kullanılan bir yöntemdir. Ayrıca, yine konveks koni mekanizmasına dayalı interaktif bir yöntem tartışılmıştır.
Detaylı bilgi için tıklayınız.